Het Humanistisch Verbond (HV) voert momenteel een campagne met de slogan ‘Ik wens je een goede dood’.
Het is de bedoeling dat deze campagne ondersteund wordt met een persoonlijke verklaring: “Ja, ik wens je een goede dood. Sta voor een menswaardig levenseinde. Onderteken de steunbetuiging!” Wie kan daar nu op tegen zijn, dat iemand een goede dood ‘sterft’. Ook ik wens ‘je’ een goede dood. Een uitermate sympathiek initiatief van het HV! Toch? Een waardig levenseinde verdienen Waar heeft het HV het nu eigenlijk over als zij over een goede dood spreekt? Laten we de TEKST die op de website van het HV staat eens doornemen.[1] De eerste alinea luidt: “Ik wens je een goede dood. Als je levensmoe bent, existentieel lijdt of het leven niet langer volhoudt, verdien je een waardig levenseinde. Dat is nog altijd niet mogelijk. Mensen zoals jij met een weloverwogen doodswens wacht een eenzame dood, vaak in het geheim en in onzekerheid.” Een waardig levenseinde, zo beweert het HV, is voor iemand die onder meer levensmoe is niet mogelijk. Wat zou het HV onder waardig kunnen verstaan? Waarom zou iemand met een weloverwogen doodswens eenzaamheid staan te wachten, of de dood plaatsvinden in het geheim en in onzekerheid? In de volgende alinea staat geschreven: “Hulp en begeleiding is niet mogelijk omdat de wet dat verbiedt. En zo vallen mensen die fysiek fit zijn, maar het leven niet meer aankunnen, buiten de boot.” Over welke wet heeft het HV het hier, waar mensen buiten de boot vallen? Bedoelt het HV ‘wet in het algemeen’, of: ‘het Wetboek van Strafrecht’? Of gaat zij ervan uit dat de lezer hier denkt aan de ‘euthanasiewet’ (Wet Toetsing Levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding - WTL)? Als ik voor het gemak hier de WTL als leidraad neem, dan is hulp bij sterven alleen toegestaan indien een arts dergelijke hulp geeft, indien de arts verantwoordelijkheid draagt voor het gehele proces en indien deze zich voor alles houdt aan de zes zorgvuldigheidseisen. Dus hulp geven bij sterven door niet-artsen is wettelijk inderdaad niet mogelijk; maar geldt dat ook voor begeleiding? Counseling Professionele begeleiding bij sterven (en bij een besluitvormingsproces daaraan voorafgaande) is wel degelijk mogelijk en vindt dag in dag uit plaats. Specifieke begeleiding rondom het levenseinde, gericht op een versneld sterven[2] en buiten het medische kader om, bestaat al zeker sinds halverwege de jaren negentig van de vorige eeuw. We spreken dan van levenseindecounseling bij de mogelijkheid van zelfeuthanasie. Die mogelijkheid zorgt ervoor dat er voor mensen die fysiek fit zijn wel degelijk wegen zijn om waardig te sterven.[3] En er wordt hulp geboden: niet bij zelfdoding, maar wel bij (het verkrijgen en behouden van) zelfbeschikking. Degene die begeleidt, heeft (ook) rekening te houden met wet en jurisprudentie[4] maar laat (voor zover die begeleider dat sowieso al kan) principieel niemand buiten de boot vallen. Lezen we verder, tot en met de slotregel: “Met deze steunbetuiging richt ik me tot jou, tot mensen die hier in de steek worden gelaten. Ik zie je. Ik hoor je. Ik wil met je mee strijden voor gedegen wetgeving. Wetgeving die jou toelaat om met vreedzame, humane middelen je leven te beëindigen. Wetgeving die ruimte biedt om het gesprek aan te gaan en om hulp te vragen. Zodat je niet op een gruwelijke of eenzame manier uit het leven hoeft te stappen. Ik wens dat jij zelf mag bepalen wanneer het genoeg is geweest. En dat je in dat keuzeproces goed zal worden begeleid. Want sterven doe je niet alleen.[5]” Eigenlijk is dus al lange tijd mogelijk wat in voorgaande passage gecursiveerd is. Zelf bepalen (dus: eigen regie en autonomie?) wordt in het levenseindedebat snel en makkelijk in de mond genomen, maar als gewezen wordt op het daadwerkelijk nemen van eigen verantwoordelijkheid voor het sterven, zeker als je daartoe fit bent, wordt peterselie in de oren gestopt en de blik vol verlangen en smekend op een ander gericht. Dat maakt dat de jarenlange inspanningen van onder meer Boudewijn Chabot (Uitweg) en Philip Nitschke (Peaceful Pill Handbook) zich nog immer in een niche bevinden. Verantwoordelijkheid Slechts één conclusie kan ik trekken na het lezen van de webtekst: het is een ronduit simplistisch initiatief van het HV. Nergens wordt duidelijk gemaakt wat men echt wil. Welke ‘gedegen’ wetgeving? Welke vreedzame humane middelen? Gaat het om aanpassing van de WTL? Gaat het om nieuwe wetgeving? Gaat het om steun aan het initiatief van Pia Dijkstra die levenseindebegeleiders wil laten helpen? U mag het zeggen. Ik vraag me oprecht af of er weldenkende mensen zijn die deze 'gezamenlijke steunbetuiging aan alle mensen die zelf willen besluiten wanneer het genoeg is geweest' ondertekenen. Want waar wordt steun voor gevraagd, waar wordt steun aan gegeven? Waar moeten we voor gaan strijden? Het is van begin tot eind een slordige tekst – en juist in een maatschappelijk debat dat gebaat is bij duidelijkheid, is een dergelijk grossieren in vaagheden eigenlijk onvergeeflijk. Van een organisatie als het Humanistisch Verbond zou je, om deze bijdrage positief af te sluiten, toch een meer gedegen en beter beargumenteerde bijdrage in het levenseindedebat mogen verwachten - het Verbond draagt immers ook een verantwoordelijkheid jegens haar leden. Frank Vandendries, levenseindecounselor --- [1] Alle cursiveringen zijn gedaan door FV [2] Wordt dat bedoeld met ‘doodswens’? [3] O ja, waardig: is er maar één smaak? [4] Lees HIER meer over de wettelijke ruimte (op de website van Stichting LevenseindeCounseling). [5] Sterven doe je wel alleen. Daar kan niemand aan ontkomen: een existentieel gegeven. Comments are closed.
|
NIEUWS
|