De gesneuvelde, wilde plannen van Coöperatie Laatste Wil (CLW) om Middel X voor haar leden in de markt te zetten, maken, tezamen met een enkele zelfdoding met Middel Y, maatschappelijk wat los.
Op 3 september jl. stuurde minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Hugo de Jonge in reactie daarop een ‘Kamerbrief Maatregelen stoffen bij suïcide’: “De laatste maanden zijn er in de samenleving zorgen ontstaan over de beschikbaarheid en het gebruik van bepaalde chemische stoffen voor suïcide. Deze zorgen deel ik. Het leven verdient onze bescherming en het gebruik van deze stoffen voor suïcide wil ik, waar mogelijk, voorkomen.” In de brief kondigt hij maatregelen aan om de keuze van Nederlandse staatsburgers voor een zelf te organiseren en uit te voeren humaan levenseinde, te frustreren. De brief is zonder meer het lezen waard. Ik wil Wat direct opvalt in bovenstaand citaat: er wordt (en met herhaling in de brief) gesproken over ‘het leven’ vanuit een ‘ik wil’ (d.i. de minister wil). De levensbeschouwing van deze christendemocraat (1) laat zich meteen gelden. ‘Het’ leven is zonder meer van waarde. Als het om zelfdoding (lees: zelfbeschikking) gaat, hebben we echter niet veel aan dat soort abstracte formuleringen: leven is altijd concreet in iets of iemand. Immers, om het tot mensen te beperken: het gaat over ‘mijn leven’ of over ‘jouw leven’, en daaruit volgend over eigen overwegingen en handelingen die haaks kunnen (en vaak zullen) staan op het ‘ik wil’ of ‘ik vind’ van een ander, van een persoon die zichzelf op dit moment in de geschiedenis minister kan noemen – en juist voor velen wil bepalen. Is de opinie van een politicus (“het leven verdient bescherming” – de minister is vegetariër, veganist, flexitariër, pescotariër en verwelkomt irritante muggen of wespen?) belangrijker dan wat een individuele persoon zelf vindt over zichzelf (‘mijn leven heeft alle waarde verloren, ik besluit het te beëindigen dus ga weg met die betuttelzorg’)? Politieke besluitvorming kent, op ieder moment, willekeur – een willekeur met steeds een specifieke kleur die door middel van wet- en regelgeving voor hele lange tijd (juridisch) verankerd wordt. Maar dat is dan natuurlijk ook de bedoeling! Lichtvoetig Wanneer De Jonge schrijft: “Met beslissingen over leven en dood dienen we niet lichtvoetig om te gaan”, waar heeft de minister de indruk vandaan gehaald dat met (het eigen) sterven lichtvoetig omgegaan wordt? In hoeverre is hij geïnformeerd over wat er allemaal speelt in de samenleving, of heeft hij weet van wat er zich afspeelt in de hoofden van de individuele burgers? En interesseert hem dat wel? Iedereen werkzaam in de levenseindesector weet dat het leven verlaten geen eenvoudige zaak is, of het nu gaat om zelfdoding, om euthanasie en hulp bij zelfdoding, om palliatieve ‘terminatie’; ook al is er een –als we de focus op suïcide leggen– soms ondraaglijke lijdensdruk die in het hier-en-nu om ‘verlichting’ vraagt, ook al lijkt het soms een ‘impulsieve’ daad… In onze counselingpraktijken bijvoorbeeld, waar cliënten primair zelf wensen te beslissen (en soms ook zelf willen uitvoeren), komen we niemand tegen die ‘lichtvoetig’ over zelfdoding denkt – niemand. Het is dan ook ongerijmd, maar tevens op banale wijze voorspelbaar, dat de minister specifiek de arts als deskundige aanwijst en de ‘Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding (Wtl)’ als “enige wettelijke kader in onze wetgeving [benoemt] dat mogelijkheden biedt voor actieve levensbeëindiging en daarmee dus ook voor de te gebruiken middelen”. Het is de bekende betutteling, bevoogding en arrogantie: de arts is de enige die juist kan oordelen. Over een ander. Maatregelen Suïcidepreventie is waar het De Jonge om gaat (hij sluit er de brief ook mee af). En het welhaast absolute karakter van het ‘niet mogen’ (“onwenselijk”, een versluierde morele veroordeling) maakt het hem onmogelijk onderscheid te maken tussen de ene en de andere suïcide. ‘Alles’ wordt op één hoop gegooid. De nuance ontbreekt. Wat de duizenden leden van de CLW willen, is behoud van zelfbeschikking door middel van bezit van een middel. Wat onze cliënten daarnaast willen, is zorgvuldigheid en weloverwogen tot oordeel en beslissing komen met oog voor de sociale context. En onafhankelijk zijn van de willekeur van een arts. Maar De Jonge houdt geheel niet van zelfbeschikkende en -sturende burgers, sterker: hij wantrouwt ze – vandaar de vergaande maatregelen (‘instrumenten’) die hij voorstelt. Dus: “Suïcide [moet] zoveel mogelijk worden voorkomen, ongeacht welk middel hiervoor wordt gebruikt.” Omdat a. wetgeving stagnerend kan werken naar de toekomst (je weet niet welke nieuwe middelen toekomstig in de markt gezet gaan worden), b. hij niet de namen van middelen vrij wil geven waar wetgeving juist wel om vraagt (namen die overigens al staan in boeken als ‘Uitweg’ (2) en ‘De Vredige Pil’ (3) – een publicatieverbod laat nog even op zich wachten), c. toepassing van nieuwe wetgeving in de diverse (internationale) bedrijfssectoren problematisch is en d. handhaving ondoenlijk is (denk aan internationale handel en breed gebruik in diverse industrieën, denk aan internet) heeft hij een drietal andere ‘oplossingen’ bedacht. Toezicht Ten eerste: een chemiesector die zélf reguleert en een convenant wil afsluiten: “De chemiesector heeft aangegeven hier zeer welwillend aan mee te zullen werken.” Zeer welwillend, dat is een vorm van ‘collaboratie’ uit zelfbehoud (zoiets als zelfcensuur) omdat beseft wordt dat niet meewerken op enig moment betekent: sanctionering… Ten tweede: “Toezichthouders als de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de Inspectie van de Leefomgeving en Transport (ILT) controleren of verkopers en beheerders aan deze eisen voldoen, ook als dit particulieren betreft. Om nog extra waarborgen in te bouwen, hebben de toezichthouders mij toegezegd om extra alert te zijn of de verkoop en het beheer van deze stoffen aan en door particulieren voldoet aan de wettelijke eisen. Naast het borgen van de veiligheid in handel en opslag, verkleint dit de beschikbaarheid van de stoffen voor particulieren.” Dit: “De ILT is daarbij alert op particuliere adressen in de lijst van afnemers tijdens haar controles van bedrijven die chemische stoffen verhandelen. Naast deze controles van de bedrijven, krijgt de alertheid van toezichthouders ook vorm in aandacht voor verkoop via verkoopplatforms, zoals [Marktplaats].” Kortom: een Orwelliaans toezicht op handel en wandel van zelfmoordstoffen… En dan het derde instrument: “Monitoring van [daar gaan we weer] onwenselijke ontwikkelingen.” Wat bedoelt De Jonge daarmee? Weer enkele citaten ter verheldering. Ingrijpen “Zoals al eerder aangegeven kunnen particulieren de stoffen ook aanschaffen in het buitenland en zijn er meer stoffen die bij een bepaalde dosering dodelijk te zijn. Het is daarom van belang om te monitoren of er [zucht] onwenselijke ontwikkelingen plaatsvinden die er op kunnen duiden dat particulieren de stoffen voor suïcide in het buitenland zoeken of zoeken naar alternatieven voor deze stoffen. Hiervoor zal het RIVM in zijn signaleringsnetwerk voor illegale en vervalste medicijnen ook de verkoop monitoren van de bekende stoffen die mogelijk gebruikt worden voor suïcide. Dit netwerk is een samenwerking tussen het RIVM, het Landelijk Meldpunt Zorg (LMZ), de Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting (IGJ i.o.), de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit (NVWA), het bijwerkingeninstituut Lareb, het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) en de Dopingautoriteit. Al deze partijen ontvangen signalen van handel en gebruik van stoffen, zowel nationaal als internationaal. Zo ontvangen deze partijen signalen van de industrie, artsen, apothekers en de douane.” En: “Hiermee kunnen we sneller ingrijpen wanneer in de toekomst [trompetgeschal klinkt] onwenselijke ontwikkelingen plaatsvinden.” Hoe er ingegrepen wordt, of gehandhaafd, of gestraft, maakt de brief niet duidelijk. Het worden spannende tijden… Vrijheid onder druk Dat ondersteuning, begeleiding en intensieve hulp geboden wordt aan de lijdende mens die om dergelijke betrokkenheid en zorg vraagt of daar voor open staat, is natuurlijk lovenswaardig. Maar anderen laten lijden door de structurele inperking van de individuele vrijheid om het eigen leven én het eigen sterven vorm te geven (zelforganisatie), is afkeurenswaardig. Welke prijs gaat betaald worden voor de acties van deze minister van ‘welzijn’, voor wat hij als ‘onwenselijk’ beschouwt? Meer, nog meer spoorsuïcides en flatspringers? Nog vaker lijken dreggen uit plassen, mensen ‘bevrijden’ uit een koord in woonhuis of bos? Met traumatiserende afscheidsbezoeken in uitvaartcentra - als dat nog enigszins mogelijk is? (4) De uitwegen zullen gezocht blijven worden. De enorme maatschappelijke prijs die daar dag in dag uit al voor betaald wordt, financieel en emotioneel, wordt klaarblijkelijk als minder problematisch gezien dan het onder ogen komen van de weerbarstige, gevarieerde werkelijkheid. Het structureel bespreekbaar maken van en aandragen van oplossingen voor situaties waar artsen niets te zoeken hebben, waar eigen verantwoordelijkheid dient te prevaleren en waar de maatschappelijke schade zeer beperkt blijft, verdient dringend aandacht. (5) De Kamerbrief heeft met haar totalitaire trekken een wrange bijsmaak. Wij denken dat iedere burger die zijn of haar vrijheid liefheeft, ook al wordt verschillend gedacht over zelfdoding, al lezend zal beseffen: dit gaat wel erg ver, dit duikt wel erg diep in de private, morele levenssfeer van de burger. Individuele vrijheid komt zo nog meer onder druk te staan in onze ‘sociaal’ democratie. Samenwerkende LevenseindeCounselors SLC (1) Standpunt CDA levenseinde (2) Uitweg - een waardig levenseinde in eigen hand (Boudewijn Chabot) (3) De vredige pil - het handboek (Philip Nitschke) (4) Zelfdodingen in 2017 & Wijze waarop 2016 (Centraal Bureau voor de Statistiek) (5) Op grond van de Kamerbrief kan geconcludeerd worden dat de acties van Coöperatie Laatste Wil een averechts effect sorteren en de huidige, zorgvuldige praktijk van counselen, van informeren en begeleiden, ernstig onder druk zet en negatief beïnvloedt. Comments are closed.
|
NIEUWS
|