In de september nieuwsbrief van Exit International, de organisatie van de Australiër Philip Nitschke, wordt melding gemaakt van middelen die gebruikt kunnen worden bij een zekere, humane zelfdoding: ‘lethal inorganic salts’. De brief verwijst naar de laatste editie van het Peaceful Pill Handbook (PPeH) waarin de middelen –met een toelichting– genoemd worden. Uit diezelfde nieuwsbrief: “This new update has come about as a result of developments in feral animal management in Australia where government agencies have implemented a new inorganic-salts based strategies to manage that country's feral pig population in the outback.” Daaruit kan klaarblijkelijk worden geconcludeerd: “The results are surprisingly good as some salts are: inexpensive , lawful , easy to obtain, unable to be banned and provide a peaceful & reliable death.” Bij degenen die de discussie over de plannen van Coöperatie Laatste Wil de afgelopen anderhalve week hebben gevolgd, zal onmiddellijk een belletje gaan rinkelen. De genoemde resultaten komen namelijk alle overeen met het vooralsnog niet bij naam genoemde middel ‘van’ de Coöperatie. Haalt Nitschke de CLW hier rechts in? De afgelopen week deden er vele geruchten de ronde over welk middel het nu eigenlijk gaat. Vanwaar die geheimzinnigheid als het toch wel bekend gaat worden? Van zovele andere middelen die effectief zijn, zijn immers naam en werkzaamheid wel bekend. En met die geheimzinnigheid ontstond ook onrust. Het boorde een behoefte aan die zich uitte in een enorme toename van het ledenaantal van de CLW, maar ook in een toename aan informatievragen bij de SLC (mede dankzij een veelgelezen blog) maar ook bijvoorbeeld bij de NVVE. Ook Bert Keizer gaf zijn opinie: “De naam van het middel zal snel alom bekend zijn en de Coöperatie is erin geslaagd de beste manier te vinden om het eigen initiatief de grond in te boren: overal gaan retteketetten dat je het hebt.” Het is paradoxaal: je wilt een middel beschikbaar stellen en/of wijzen op de wijze waarop het te verkrijgen valt, laat leden voor die exclusiviteit betalen (lidmaatschap) en je zoekt stevig de publiciteit wat als voorspelbaar gevolg heeft dat iedereen wil weten: wat dan? En het liet de politiek niet onberoerd. Niet uit onverwachte hoek werden er Kamervragen gesteld – vooralsnog kon/kan de Minister van Justitie daar niet veel mee want ‘niemand’ weet waar de CLW het over heeft. Om wélk middel zou het nu kunnen gaan? Meerdere bronnen laten naar boven drijven dat ‘natriumnitriet’ een voor de hand liggende mogelijkheid is. Dat natriumnitriet wordt namelijk gebruikt in die situaties waar de CLW zélf openheid over gegeven heeft: in laboratoria ter bestrijding van schimmels en bacteriën, in een zeer lage concentratie in levensmiddelen. En iedereen die een beetje via Google zoekt, komt ook juist dat middel frequent tegen – óók in relatie tot zelfdodingen. Niettemin, nogmaals, zolang er niemand vanuit de gelederen van de CLW zegt waar het om gaat, blijft het speculeren. Maar nu dan zelfbenoemd euthanasie-activist Nitschke, met zijn nieuwsbrief en een verwijzing naar de laatste update van diens PPeH. Dat handboek kan iedere volwassene bemachtigen voor een kleine 100 euro inclusief btw en geeft veel informatie over middelen en methoden die wel/niet gebruikt kunnen worden bij een humaan zelfgekozen levenseinde. Het handboek is, voor alle duidelijkheid, géén boek dat over zorgvuldige besluitvorming gaat. En in tegenstelling tot bijvoorbeeld Uitweg van Boudewijn Chabot staan er geen gevalsbeschrijvingen in en wordt er niet stilgestaan bij gelukte maar vooral belangrijk: mislukte suïcidepogingen. Wat kunnen we nu (details daargelaten) in het PPeH lezen? In twee tweets van Philip Nitschke (resp. 8 en 9 september) wijst hij op een middel zonder de naam te noemen. De naam van een ander middel noemt hij daarentegen wel, Nembutal: een bij zelfeuthanasie veelgebruikt barbituraat dat in Nederland brede bekendheid kreeg door een spraakmakende uitzending van Monitor (NCRV) op de publieke omroep. De tekst van de 9/9 tweet: “The legal soluble food preserving salt that allows anyone (who can't get Nembutal) a peaceful #euthanasia death” (met een link naar de nieuwsbrief). In de update van het PPeH wordt het ‘inorganic salt’ sodium nitrite genoemd (p. 139 e.v.), dat is hetzelfde als natriumnitriet. Een conserveringsmiddel dat zorgt voor terminale hypoxie en dat bij inname van een overdosis onder meer de volgende symptomen kent: depressie van het centrale zenuwstelsel, lethargie, verwarring, sterke vaatverwijdering wat mede dankzij de snelle verlaging van de bloeddruk aanleiding geeft tot hoofdpijn. Het middel is oplosbaar in water, een antibraakmiddel is gewenst evenals een hoofdpijntablet. Dit is in overeenstemming met hetgeen de CLW op vrijdag 1 september bekend heeft gemaakt; en ook in overeenstemming met de vermeend legale verkrijgbaarheid en (globaal) de hoeveelheid die een volwassene nodig heeft te kunnen sterven. Waar de CLW wél uitspraken doet over de snelheid van sterven, daar vermeldt het PPeH slechts ‘langzamer dan cyanide’.
Volgens het PPeH is het ‘reliable’. Maar waar is die betrouwbaarheid op gestoeld? De CLW had het over casuïstiek (zelfdoding/moord) zonder nadere bronvermelding. Net als in de tweet van 8 september wijst het PPeH op een praktijk waar (wilde) varkens worden gedood met het genoemde middel. In de tekst over natriumnitriet staat een verwijzing naar een artikel uit 2014: ‘In the belly of a pig, sodium nitrite is absorbed into the bloodstream where it reduces oxygen. Without the oxygen it needs to function, the pig faints and dies much as it would through carbon monoxide poisoning, experts say. A lower concentration of an enzyme, methemoglobin reductase, in the pigs’ blood makes them more susceptible to sodium nitrite toxicity than other animals. “Basically, the animal gets kind of woozy and goes to sleep,” [zoöloog] Mayer says. If a wild pig gets a sufficient dose of the substance, he tells C&EN, “it doesn’t wake up.” [Overigens, een snelle zoektocht op het web met alleen maar de termen die Nitschke in tweets en nieuwsbrief noemt, levert snel de naam van het middel op: bijvoorbeeld hier en hier.] Varkens (zwijnen) gelijken mensen (op wetenschappelijk aantoonbare wijzen, anders dan George Orwell kenbaar maakte), hier in de wijze waarop enzymen beschermen tegen methemoglobinemie. That’s it. Geen vermelding van voor mensen van belang zijnde casuïstiek. De onderbouwing is dus vooralsnog mager. En die is zeer belangrijk. Want. Wat ervaart iemand zélf die het middel inneemt? Zijn het ‘aangename’ laatste momenten? Wat nemen naasten waar die bij de zelfdoding aanwezig willen zijn? En natuurlijk vragen die in de eerdere blog gesteld werden. Mocht dit inderdaad een betrouwbare variant blijken te zijn op ‘de pil van Drion’ dan is er weer een middel (al of niet in combinatie met andere middelen) náást hetgeen al genoemd wordt in openbare publicaties als PPeH, Uitweg, Final Exit van Derek Humphry of in Five last acts van Chris Docker om een zekere én humane dood te verkrijgen. In eigen regie wel te verstaan. De hamvraag blijft: is natriumnitriet hetzelfde middel als de CLW voor ogen heeft? De inmiddels in Nederland woonachtige Philip Nitschke heeft hoe dan ook gevoel voor timing. Een overweging tot slot. Anno 2017 met het worldwideweb kan niets verborgen gehouden worden voor wie wil weten. Buiten de genoemde literatuur zijn er bijvoorbeeld ook nog wereldwijd fora waarop mensen ideeën en ervaringen uitwisselen over middelen en methoden. Het appel dat door diverse politieke partijen en belangengroepen op de overheid gedaan wordt om toch vooral te gaan regelen en/of te gaan verbieden, kent daardoor een zekere krampachtigheid – de huidige maatschappelijke discussie over autonomie in relatie tot zelfdoding of zelfeuthanasie loopt grotendeels achter de feiten aan. Waar de overheid grip op kan en wil hebben en behouden, zal niet zozeer middel x of y zijn maar juist de 'hulp bij'. Daar zijn plausibele argumenten voor én tegen te geven. Het is zeer de vraag of daar ooit ergens politieke consensus over zal gaan ontstaan. Waar en wanneer politiek en overheid gaan bemoeizorgen, wordt gevraagd om een lange adem. Niet iedereen heeft die. Het juist wel noemen van de naam van een middel waarmee mensen hun eigen leven kunnen beëindigen is in het kader van transparantie, in het kader van de noodzaak te weten dat een humaan sterven met een bepaald middel mogelijk is van groot belang. Voor iedereen die uit het leven wil, zijn er uiteindelijk geen belemmeringen. Seneca schreef al: “Vraagt ge de weg naar de vrijheid? Ge kunt hem vinden in elke ader van uw lichaam.” Vragen en opmerkingen? Stuur een mailtje naar [email protected] Opmerkingen zijn gesloten.
|
NIEUWS
|